تست شخصیت

شخصیت چیست و چه تعریفی دارد؟ بگذارید از همان ابتدا یادآور شویم که هیچ تعریف جامع و کاملی از شخصیت که بتواند تمام جنبه های مختلف شخصیت را دربر گیرد وجود ندارد و هرکس میتواند با چند صفت مختلف به تعریف شخصیت افراد بپردازد در حالی که افراد دیگر،همان فرد را با چند ویژگی دیگر و حتی گاهی متضاد تعریف کنند.

اگر کمی اهل جستجو باشید و بخواهید برای شخصیت تعریفی مشخص پیدا کنید دیر یا زود به این نتیجه می‌رسید که بر سر تعریف شخصیت اتفاق‌نظر وجود ندارد و هر کس دیدگاه و سلیقه‌ی خود را مطرح کرده است. چرا که شخصیت یک مفهوم کلی است و مانند همه مفاهیم کلی و اساسی، نمی‌توان تعریف مشخصی برای آن در نظر گرفت. بنابراین اصلاً نمی‌توانیم به سادگی شخصیت را تعریف کنیم. چرا که دانشمندان و محققان مختلف، نگاه‌های متفاوتی نسبت به انسان داشته‌اند که این تنوع دیدگاه‌ها، در تعریف شخصیت هم نشان داده شده است

اغلب ما وقتی در مورد خودمان یا دیگری صحبت می کنیم؛ از مثال هایی چون شخصیت من این است یا شخصیت دیگری چنان است؛ استفاده می کنیم. اما آیا به راستی میدانیم تعریف واقعی شخصیت چیست؟ چند نوع شخصیت وجود دارد؟ و یا چه عواملی در شکل گیری انواع شخصیت ها تاثیر گذار است؟

کلمه شخصیت از کلمه لاتین ( persona) یا همان (personality) گرفته شده است. در یونان قدیم persona به معنای ماسک بوده است. همان ماسکی که بازیگران تئاتر برای تغییر نقشهای خود در نمایش به صورتهای خود می زدند. اگر بخواهیم وجه اشتراک تمام تعریفهایی که از شخصیت شده است را یکجا گردآوری کنیم به این تعریف میرسیم که" شخصیت به طور کلی به عنوان الگوی منحصر به فرد و نسبتاً پایدار رفتار، افکار ، هیجانات و احساسات است که در موقعیت های مختلف زندگی کم و بیش پایدار و ثابت است و منجر به تمایز آن فرد از دیگران میشود. "

بر اساس همین ویژگیهای شخصیتی میتوان به پیش بینی رفتارهای افراد در موقعیتهای مختلف پرداخت. برای مثال: یک شخص برونگرا تقریبا در در اغلب شرایط و موقعیت ها به شکل مشخص به محیط و دیگران واکنش نشان می دهد و رفتار می کند. لذا به راحتی می توانیم پیش بینی کنیم که این فرد با قرار گرفتن دریک محیط جدید چگونه عمل می کند. احتمالا او زودتر از دیگران ارتباط برقرار می کند. پرحرف است و ممکن است در همان جلسه اول با بسیاری از افراد ارتباط بگیرد که همین امر از یک فرد درونگرا کمتر انتظار میرود.

در طول تاریخ روانشناسان مختلف از جمله آلپورت،آیزنک، فروید، آدلر، هورنای، اریکسون ، راجرز و.. نظریه های شخصیت قدرتمندی ارائه داده اند که همه آنها بر اهمیت تجارب، به ویژه تجربیات دوران کودکی، در شکل دهی و تأثیرگذاری بر شخصیت بزرگسالی تأکید دارند.

هرچند برخی از نظریه ها به وراثت و سایر عوامل بیولوژیکی نیز اشاره داشته اند (مثل نظریه آیزنک). اما نظریه های کلاسیک در اغلب موارد نقش عوامل بیولوژیکی را در شخصیت نادیده گرفته اند. تست‌های شخصیت : هرکدام از ما دوست داریم شناخت بیشتری از شخصیتمان به دست بیاوریم، به خصوص این که بسیاری از، ما به خوبی خود را نمی شناسیم مثلا ممکن است ما خودمان را فردی اجتماعی بدانیم در حالی که دیگران اصلا چنین نظری درباره ما ندارند و فکر می کنند منزوی و کناره گیر هستیم. گاهی در حالی که معتقدیم کنترل خوبی روی شخصیت و زندگی خود داریم، قصد ایجاد تغییر در برخی از رفتارهای خود و روابطمان با دیگران می‌کنیم ولی علی رغم تلاش‌های پی در پی ناکام می‌شویم، گاهی آنقدر احساس بدی نسبت به خود داریم و یا بازخوردهای منفی از اطرافیان دریافت می کنیم که غرق در احساس ضعف و نقص و بی ارزشی می شویم. به جرات می توان گفت اولین و مطمئن‌ترین گام رهایی از این سردرگمی های مذکور خودشناسی و تقویت آن است. سنجش و ارزیابی شخصیت در حیطه های مختلف به ما کمک می کند با کمک از دیدگاهی علمی و سازمان یافته به ابعاد، ویژگی ها، ضعف ها و قوت های شخصیت خود پی ببریم و راهکارهای مناسبی بر اساس تیپ شخصیتی منحصر به فرد خود برای چالش‌هایمان بیابیم.

در میان انبوه تست های شخصیت موجود، کدام معتبر است؟

از آنجا که هر تست شخصیت برای یک منظور خاص طراحی شده و برای هدف مشخصی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، نمی‌توانیم به راحتی بگوییم کدام تست شخصیت شناسی معتبر و کدام نامعتبر است. بلکه سوال بهتر این است که بپرسیم هر یک از تست های شخصیت برای چه کاربردی معتبر هستند؟ از طرفی با توجه به اینکه این روزها، تست های نامعتبر زیادی (در حد شخصیت شناسی از روی رنگ یا طعم غذای مورد علاقه!) دنیای مجازی را فرا گرفته اند، در اینجا چند تست شخصیت مهم که هر کدام در زمینه‌ی خاصی معتبر هستند و توسط متخصص روانسنجی این مرکز اجرا و تفسیر میشوند را فهرست میکنیم:

آزمون MMPI آزمون MMPI (Minnesota Multiphasic Personality Inventory)یکی از معتبرترین و معروفترین تست های شخصیتی است که توسط روانشناسان و متخصصان روانسنجی به منظور بررسی موارد زیراستفاده می شود: • تشخیص روانپزشکی • چک آپ روانی • تدوین پلن درمان • تعیین حضانت فرزند • مشاوره خانواده و پیش از ازدواج • ارزیابی وضعیت روانی در استخدام • استفاده در مراکز قضایی و حقوقی آزمون شخصیتی MMPI فقط برای افراد بالای ۱۶ سال قابل اجرا است و برای اجرای این آزمون لازم است که آزمودنی حداقل تا کلاس نهم درس خوانده باشد. توجه داشته باشید با اینکه این آزمون بسیار معتبر است و به صورت گسترده توسط روانشناسان استفاده می شود، هیچ گاه نمیتوان فقط با تکیه بر نتایج این آزمون به تشخیص نهایی رسید بلکه میتوان از آن بعنوان یک ابزار ارزیابی در کنار سایر مشاهدات و مصاحبه های بالینی استفاده کرد.

آزمون میلون MCMI آزمون بالینی چند محوری میلون (Millon Clinical Multiaxial Inventory ) یک آزمون روان‌شناختی شخصیت است که برای اولین بار در اواخر دهه ۶۰ میلادی بر اساس مدل آسیب‌شناسی روانی توسط میلون ساخته شد. آزمون میلون یک پرسشنامه خودگزارش دهی استاندارد شده است که طیف وسیعی از اطلاعات شخصیت، سازگاری احساسی و نگرش مراجعان را به پرسشنامه که مخاطبان آنها بیش از ۱۸ سال دارند و توانایی خواندن حداقل تا کلاس هشتم را دارا هستند را اندازه گیری می کند. این آزمون دومین پرسشنامه مهم پس از مقیاس چند وجهی مینه سوتا (MMPI) است.

آزمون نئو یک آزمون مشهور و جامع برای سنجش 5 عامل بزرگ شخصیت می باشد. هریک از این 5 صفت بزرگ شخصیتی شامل 6 جنبه دیگر هستند که باعث می شود این تست 30 ویژگی جزئی را نیز ارزیابی نماید. این آزمون دارای فرم های کوتاه و بلند است که نسخه فرم بلند این آزمون کاربردهای بسیاری در مشاوره، روانشناسی بالینی، روانپزشکی، روانشناسی سلامت و روانشناسی صنعنتی و سازمانی و مدیریت دارد. 5 ویژگی اصلی مورد بررسی در این آزمون موارد زیر است : روان رنجوری (N) برون گرایی (E) گشودگی به تجربه (O)سازش پذیری (A) وجدانی بودن(c)

آزمون تداعی‌های رورشاخ تست رورشاخ یک آزمون روانی فرافکن است که در آن افراد مورد معاینه، تلقی خودشان را از لکه‌های عجیب و غریب جوهر می‌گویند و بر اساس این تفسیر و تلقی، روانشناس، نوع شخصیت یا عملکرد احساسی فرد یا حتی اختلالات ذهنی‌ فرد را تشخیص می‌دهد

نویسنده: اعظم طاهری کارشناس ارشد روانسنجی