اختلال وسواسی جبری

وسواس عبارتست از فکر، احساس، اندیشه یا حسی عودکننده و مزاحم (مثل فکر آلوده یا نجس بودن، یا شک نسبت به بسته بودن در). اجبار رفتاری آگاهانه است برای کاهش احساس ناراحتی ناشی از وسواس، نظیر شستن، وارسی یا اجتناب. بیمار مبتلا به اختلال وسواسی اجباری معمولاً از غیرمنطقی یا زیاده از حد بودن وسواس‌هایش آگاهی دارد. این وسواس‌ها یا اجبار‌ها سبب اتلاف وقت و اختلال در روند معمول زندگی، یا کارکرد شغلی می‌شوند.

ملاک های تشخیص وسواس :

1- **وجود وسواس های فکری یا عملی و یا هردو **وسواس فکری: الف- افکار، امیال، یا تکانه های عودکننده و مداوم که در برخی مواقع هنگام این اختلال، بصورت مزاحم و ناخواسته تجربه می شوند و در اغلب افراد اضطراب یا ناراحتی محسوس ایجاد می کنند. ب- فرد سعی می کند این افکار، امیال، یا تکانه ها را نادیده بگیرد یا متوقف کند یا آنهارا با افکار یا اعمال دیگر بی اثر کند(یعنی با انجام دادن وسواس عملی) وسواس عملی:

الف- رفتاری های تکراری(مثل شستن دست، منظم کردن، وارسی کردن) یا اعمال ذهنی(مثل دعا کردن، شمردن) که فرد احساس می کند در پاسخ به وسواس فکری یا بر طبق مقرراتی که باید با قاطعیت اجرا شوند، وادار به انجام آنها می باشد.

ب- هدف این رفتارها یا اعمال ذهنی، پیشگیری یا کاهش دادن اضطراب یا ناراحتی یا جلوگیری از رویداد یا موقعیت ترسناک است؛ بااین حال، این رفتارها یا اعمال ذهنی با آنچه قرار است بی اثر یا پیشگیری شود ارتباط واقع بینانه ای ندارند یا آشکارا افراطی هستند. 2- وسواس های فکری و عملی وقت گیر هستند(مثلا هر روز بیشتر از 1 ساعت طول می کشند) یا ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا زمینه های دیگر عملکرد ایجاد می کنند.

3- نشانه های وسواس فکری – عملی ناشی از تاثیرات فیزیولوژیکی مواد یا بیماری جسمانی دیگر نیستند.

4- این اختلال با نشانه های روانی دیگر بهتر تبیین نمی شود(مثل نگرانی های بیش از حد در اختلال اضطراب فراگیر...). شیوع و سیر:

شیوع 12 ماهه اختلال وسواس فکری- عملی در ایالات متحده حدود 2تا3درصد است . این اختلال در نوجوانی درپسرها شایعتر است و پس از آن در دو جنس شیوع یکسانی دارد. میانگین سن شروع اختلال بیست سالگی است. در ایران، شیوع این اختلال در جمعیت ایرانی 1/8 % گزارش شده است. سیر اختلال وسواس فکری- عملی معمولا مزمن و یکنواخت است، هر چند که در برخی موارد سیر علائم به صورت دوره ای و حتی به سمت بدترشدن پیش می رود. درمان وسواس جبری :

خط اول درمان وسواس درمان دارویی است و در کنار دارو درمانی ،روان درمانی و مراجعه به روانشناس بالینی که مسلط بر پروتکل های درمانی است می باشد .بهترین درمان :درمان شناختی رفتاری ،که مبتی بر تغییر رفتار وافکار فرد همراه با مواجهه و جلوگیری از پاسخ است